GEGENARGUMENTE

Η κρίση του κεφαλαίου

Ακόμη και αν δεν υπάρχει κρίση του κεφαλαίου και ο πολλαπλασιασμός του λειτουργεί έτσι όπως πρέπει οι απλοί άνθρωποι δεν μένουν έξω απ’ το χορό. Πληρώνουν την επιτυχία των δοσοληψιών με την ταλαιπωρία τους, με χαμηλούς μισθούς και την διαρκή αβεβαιότητα της ύπαρξής τους. Και τώρα πρέπει να ξεμπλέξουν ακόμη και την αποτυχία των δοσοληψιών.

Μετά από πολλά χρόνια παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, όλο και υψηλότερο ρεκόρ των τζίρων και των κερδών των μεγάλων επιχειρήσεων και τεράστιες αυξήσεις των περιουσιών των τραπεζών και μεγάλων επενδύτων στις διεθνείς κεφαλαιαγορές το καπιταλιστικό σύστημα περνάει τη μεγαλύτερη του μέχρι σήμερα κρίση. Αν και αυτή η μεγάλη κρίση με την παγκόσμια της καταστροφή του πλούτου όλων των ειδών σε μέχρι στιγμής άγνωστου μεγάλου βαθμού δεν είναι ένα αδιάσειστο επιχείρημα όσον αφορά την λειτουργία και την αποτελεσματικότητα του καπιταλιστικού συστήματος – άλλα κριτήρια έτσι και αλλιώς δεν αναγνωρίζονται από αυτό το σύστημα – δεν επικρατεί η γνώμη να το πετάξουμε στα σκουπίδια. Αντίθετα από το πώς αντιμετωπίστηκε το κάποτε αντίπαλο σύστημα του Ανατοληκού Μπλοκ αυτή η περίπτωση της μη-λειτουργίας δεν αποδεικνύει καθόλου σ΄αυτούς που διαμορφώνουν την γνώμη της αστικής δημοσιότητας ότι το σύστημα «μας» είναι ακατάλληλο. Το ότι το κεφάλαιο βρίσκεται σε κρίση και αφήνει όλον τον κόσμο να πληρώσει τη νύφη, γ΄αυτούς δεν είναι κανένας λόγος να πετάξουν την κεφαλαιοκρατεία στα σκουπίδια της ιστορίας, αλλά να υποστηρίζουν όλο και πιο αποφασιστικά την σωτηρία της. Είτε δηλώνουν ότι αυτή η κρίση δεν έχει καμία σχέση με το σύστημα - σίγουρα έγιναν περιττά «λάθη», παραβιάστηκαν οι πράγματι καλές και πολλά υποσχόμενες επιχειρηματικές αρχές- είτε φτάνουν μάλιστα στο σημείο να θεωρούν την κρίση «ομαλή διόρθωση των λανθασμένων εξελίξεων» και να εξαίρουν την «αυτοκάθαρση» του καπιταλισμόυ.

Η συμβουλή μας: θα έπρεπε να βγάλει κανείς δίδαγμα από αυτήν την κρίση για τις ιδιορρυθμίες του καπιταλιστικού συστήματος. Πρώτα θέτονται μερικές ερωτήσεις: Ποιά φαινόμενα θεωρούνται τελικά σαν κρίση; Τι βρίσκεται πράγματι σε κρίση τώρα και επομένως λειτουργούσε καλά μέχρι τώρα; Για ποιο λόγο θέλει το κράτος να σώσει οπωσδήποτε τις τράπεζες και να βοηθήσει τις άλλες μεγάλες επιχειρήσεις; Ποιος ρόλος προορίζεται για τα πλήθη – στην διάσωση του καπιταλισμού από την κρίση του;

Παρακάτω – μερικές υποδείξεις:

1. Τι δεν αποτελεί μια κρίση στον καπιταλισμό, αλλά θεωρείται ως ομαλή κατάσταση

Είναι πολύ διαφωτιστικό ποιες ζοφερότητες οι οποίες ανήκουν στην κεφαλαιοκρατία δεν αποτελούν μια «κρίση».

·         Την κρίση δεν αποτελούν τα εκατομμύρια ανθρώπων που λιμοκτονούν και οι οποίοι υπήρχαν ήδη όταν οι επιχειρηματίες του κόσμου ήταν ακόμη ευχαριστημένοι με τον εαυτό τους.

·         Η «κρίση» δεν υφίσταται από τους πολέμους και τις συγκρούσεις των κρατών που ανταγωνίζονται για οικονομικές και πολιτικές σφαίρες επιρροής.

·         Δεν υφίσταται από την καταστροφή των φυσικών βιοτικών βάσεων, η οποία θεωρείται  γενικά λυπηρή αλλά είναι προφανώς αναπόφευκτη συνέπεια της αύξησηξ των χρημάτων των εχόντων.

·         Δεν αποτελείται από την εκμετάλλευση των μισθωτών σε όλη την γή, που πρέπει να παραδώσουν, ανταγωνιζόμενοι ο ένας τον άλλον, όλο και περισσότερη δουλειά για όλο και λιγότερα λεφτά.

Στο σημείο αυτό ο καθένας μπορεί να μάθει πολλά για τους κυρίαρχους σκοπούς, δηλαδή για τα ισχύοντα κριτήρια της επιτυχίας σ΄αυτό το σύστημα - πέρα από την ιδεολογία. Οι αναφερόμενες βλαβές δεν ειναι τυχαία παραστρατήματα, αλλά συγκαταλέγονται απαραίτητα σ΄αυτό το συστημα ως μέσο και συνοδευτικό φαινόμενο του ότι οι επιχειρηματίες και τα κράτη χρησιμοποιουν τις πηγές του πλούτου για τους δικούς τους σκοπούς σ΄όλον τον κόσμο. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός δημιουργεί σωρηδόν κρίσεις διαρκείας για την ανθρωπότητα – ωστόσο δεν πρέπει να μπερδεύουμε αυτές τις κρίσεις με την κρίση την οποία επικαλούνται τώρα οι κυρίαρχοι του κόσμου και από την οποία υποφέρουν τόσο πικρά.

2. Κρίση υπάρχει μόνο έαν ο σκοπός του καπιταλιστικού συστήματος – ο πολλαπλασιασμός των χρημάτων – δεν επαληθεύεται.

Όλος ο κόσμος σήμερα είναι μέσο των καπιταλιστικών δοσοληψιών. Ούτε ένας άνθρωπος, ούτε μια περιοχή της γης δεν τους ξεφεύγει. Αν κάποιος μπορεί να κερδίζει τα προς το ζην του η όχι, τι ζωή περνάει και τι απόδοση απαιτείται όλα αυτά εξαρτώνται από το αν η εργασία του πλουτίζει κάποιον επενδυτή. Πάνω σ΄αυτό διαχωρίζονται οι άνθρωποι και οι περιοχές σε φτωχούς ή λιγότερο φτωχούς και οι επιχειρηματίες – που κερδίζουν από τις συναλλαγές  – και τα κράτη που συμμετέχουν σ’αυτά τα κέρδη σε πλούσια η παρά πολύ πλούσια. Σχεδόν τακτικά με αυτόν τον τρόπο παράγεται τόσο πολύς πλούτος, ώστε δεν είναι χρησιμοποιήσιμο για την δική τού αύξηση: τότε επικρατεί η κρίση και τα πλούτη καταστρέφονται, το κεφάλαιο σε όλες της μορφές του υποτιμαται (εμπορεύματα, εγκαταστάσεις παραγωγής, χρηματικές περιουσίες). Μια παράλογη αλλά τυπική αντίφαση του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτήν τη φορά η υπερπαραγωγή του πλούτους άρχισε στο χρηματοοικονομικό καπιταλιστικό οικοδόμημα. Εκεί συσσωρεύτηκε τόσο πολλή χρηματική περιουσία – σε μορφή χρεογράφων και υποσχέσεων πίστωσης όλων των είδων – ώστε να στραφεί η κερδοσκοπία κατά του εαυτού της. Δισεκατομμύρια χρημάτων «κάηκαν». Αν οι χρηματοοικονομικές κερδοσκοπίες των τραπεζών και χρηματιστηρίων αποτυχαίνουν, η υπόλοιπη οικονομία – η οποία χρειάζεται τα δάνεια για την δική της λειτουργία – πέφτει σε κρίση. Γι΄αυτό όλες οι συναλλαγές γενικά σκαλώνουν επειδή ο οικονομικός σκοπός – μόνο για τον οποίον εν γένει παραγωγή και εργασία – δεν λειτουργεί πια: Να πολλαπλασιάζονται τα χρηματικά πλούτη. Τότε παραλήγουν όλες οι συναλλαγές! Οι καπιταλιστές εκτελούν την απλή οικονομική αλήθεια: ο κόσμος αξίζει μόνο όσο συνεισφέρει στον πολλαπλασιασμό των πλούτων. Όλος ο υλικός πλούτος παράγεται και η οικονομική ζωή των κοινωνιών διατηρείται μόνο εφόσον πραγματοποιούνται τα κέρδη και οι τόκοι μπορούν να πληρωθούν.

3. Τα κράτη βοηθούν τις τράπεζες και άλλες επιχειρήσεις για να διατηρήσουν την κυριαρχία των χρημάτων

Το φθινόπωρο του 2008 η κρίση των χρηματιστικών καπιταλιστών όλων των χωρών οξύνεται. Πριν προλάβουν να ζητήσουν βοήθεια την λαμβάνουν. Σε όλη την υδρόγειο τα κράτη αντιδρούν. Σαν σίφουνας κινητοποιούν χρήματα και πιστώσεις σε μια άγνωστη μέχρι τότε μεγέθους κλίμακα για να σώσουν το χρηματοοικονομικό σύστημα και μ΄αυτό ολόκληρη την οικονομία από την κατάρρευση της. Χωρίς την κυκλοφορία χρημάτων και πιστώσεων, με την οποία ασχολούνται οι τράπεζες όσο κερδίζουν, τίποτα δεν λειτουργεί στον καπιταλισμό. Άρα οι κυβερνήσεις κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να στηρίξουν τις τράπεζες, για να αγοράσουν τις σάπιες τους πιστώσεις για να τους δώσουν χρηματοδοτήσεις, αναλαμβάνουν την εγγύηση για να διατηρήσουν την πιστωτική φερεγγυότητα τους την οποία δεν θα είχαν αλλιώς. Σκόπος όλων αυτών των βοηθειών είναι να κάνουν παλι δυνατές ακριβώς αυτές τις συναλλαγές οι οποιές προξένησαν την τωρινή κρίση.

Ταυτόχρονα οι δραστήριοι άνθρωποι πετάνε στα σκουπίδια μερικές για τους σημερινούς τους σκοπούς άχρηστες ιδεολογίες όσον αφορά τις κρατικές ενέργειες. Ξεχασμένος ο χθεσινός ισχυρισμός ότι το κράτος θα έπρεπε να παραμείνει έξω από την οικονομία. Ξεχασμένος ο χθεσινός ισχυρισμός πως τα κρατικά ταμεία ήταν άδεια και μια μεγαλύτερη χρέωση δεν θα ήταν δυνατή πια! Το κράτος λέει καθαρά και ξάστερα για ποια πράγματα είναι πρόθυμο να στραπατσάρει την δική του πιστωτική φερεγγυότητα μέχρι τέλους: για την σωτηρία του χρηματοοικονομικού συστήματος ώστε να παρέχει πάλι τις υπηρεσίες του για την ανάπτηξη της εθνικής οικονομίας. Επειδή πρόκειται για την διατήρηση της κυριαρχίας των χρημάτων πάνω από την οικονομική ζωή της κοινωνίας για τις κυβερνήσεις δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία: δεν έχουν καμιά άλλη επιλογή παρά μόνο τη σωστική τους δράση. Όλοι οι κρατικοί σκοποί, όλα τα κρατικά σχέδια πρέπει να υποταχτούν – και μαζί έτσι και αλλιώς τα συμφέροντα της εξαρτημένης ανθρωπότητας.

4. Οι μάζες μπορούν να εύχονται τοσο ποιό πολύ την επιτυχία στην διάσωση του καπιταλισμού όσο πιο πολύ αντιλαμβάνονται μέσα στην κρίση την σκληρότητα του συστήματος.

Δεν πρέπει να απορεί κανείς να κάνουν θυσίες εκείνοι οι οποίοι ειναι ακόμα και στο μπουμ μόνο το μέσο αυτού του οικονομικού συστήματος. Οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι άνεργοι, οι αποταμιευτές κτλ....η εργατική τάξη προετοιμάζεται για υψηλότερο κόστος, χαμηλότερους μισθούς και χαμηλότερες συντάξεις, ανεργία και συρρικνώμενες αποταμιεύσεις.

Για τον απλό άνθρωπο, τα προβλήματα που συνεπάγονται από αυτό, πρέπει να τα αντιμετωπίσει αυτός όπως πάντα μόνος του: πρέπει να προσαρμόζεται σε δύσκολους καιρούς και να κάνει κουμάντο στα χρήματα του. Αυτό δεν σημαίνει ότι γι΄αυτόν τον λόγο απαιτούνται μόνο παθητικότητα και το να βουλώσεις το στόμα. Επιτρέπεται να γκρινιάζει κανείς πολύ περισσότερο για τους «φιλοκερδείς μάνατζερ» και για τους «ανεπρόκοπους με τα κοστούμια». Τα θύματα του συστήματος έχουν κερδίσει το δικάιωμα να παραπονιούνται, όπως τους διαβεβαιώνουν κάθε μέρα οι εφημερίδες και τα άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αυτός ο τρόπος της κριτικής δεν επιτρέπει μόνο στους επιχειρηματίες να παρουσιάζονται τόσο πιο πολύ αξιότιμοι αλλά αυτή η δουλοπρεπής γκρίνια ωφελεί κυρίως τους πραγματικά αρμόδιους τους πολιτικούς. Γ΄αυτούς είναι μία μοναδική ψήφος εμπιστοσύνης: Ας παραδοθούν όλα στα χέρια έξυπνων πολιτικών, οι οποίοι φροντίζουν ώστε οι καπιταλιστές αυτού τού κοσμού να έχουν πραγματικά μόνο επιτυχίες και να γίνονται πιο πλούσιοι. Όλη η εξουσία στους κυβερνητικούς για να αντιμετωπίσουν την κρίση.

Ενάντια στην παραπλάνηση πρέπει κανείς να αντισταθεί. Για να λογοδοτήσουμε για το σύστημα με το οποίο υποχρεωτικά ζούμε. Όποιος βλέπει με σαφήνεια το πως λειτουργεί ο καπιταλισμός – πριν από την κρίση, στην κρίση, μετά από την κρίση – αυτός γνωρίζει επίσης και την «εναλλακτική λύση».